Letterlijk vertaald betekent dada ‘zus’ in het Swahili. Maar in de praktijk heeft het meer dan één betekenis. Zo is het een verwijzing naar een nanny, die op de kinderen let, of kun je er een serveerster mee aanspreken. En wanneer onze huishoudster Lisan ’s ochtends begroet met “Habari, dada?” heeft het een liefkozende betekenis.
In het begin was het behoorlijk wennen om personeel in huis te hebben. Het voelde ongemakkelijk en ietwat overdreven, want wie ben ik dat ik dit huishoudelijk werk niet zelf kan doen? Bezigheden die, als we in Nederland hadden gewoond, er ook gewoon bij zouden horen.
Toch is het hier, en in heel veel andere landen, de normaalste zaak van de wereld dat je een huishoudster, nanny, tuinman en ‘askari’ (bewaker) dienst hebt. Sterker nog, je wordt vreemd aangekeken als je dat niet hebt. Dat geldt niet alleen voor de expats maar ook de welgestelde Tanzanianen. Zodra men het zich kan veroorloven vormt personeel in en om het huis onderdeel van de familie. Waarbij soms zo ver wordt gegaan dat de nanny, en zelfs de kok, ook mee op vakantie gaan. Iets wat wij ons dan weer niet kunnen voorstellen…
Voordelen
Maar eenmaal aan dit gebruik gewend, is het soms toch wel bijzonder handig. Op de eerste plaats wordt mij het huishoudelijk werk uit handen genomen, waardoor ik meer tijd heb om met de kinderen leuke dingen te doen. Daarnaast is het wel gezellig om iemand om je om heen te hebben. We kunnen dagelijks onze Engelse – en Swahili! – kennis in de praktijk brengen, wat zeker voor de kinderen leerzaam is. En zelfs de nanny en huishoudster spreken nu een aardig woordje Nederlands. Naast de talen wisselen we bovendien ook waardevolle culturele opvattingen uit.
Bij gebrek aan een (degelijke) kinderopvang of de nabijheid van opa en oma, is de ‘dada’ de plaatsvervangende kinderopvang en kan zij voor de kinderen zorgen als ik aan het werk ben. Eerlijk gezegd is dit ook niet een van de gemakkelijkste aspecten. Toch is het vertrouwen langzaamaan gegroeid tot het punt dat ik nu met een gerust hart de kinderen even durf achter te laten.
Werkgelegenheid
En dan is er natuurlijk nog het belangrijkste voordeel voor de mensen zelf: werkgelegenheid. In een land waar meer dan de helft van de bevolking werkloos is, is het niet alleen een kwestie van het werk zelf niet wíllen doen maar het juist iemand anders gunnen. Zodat degene een zeker bestaan kan opbouwen, haar familie kan onderhouden en haar kinderen naar school kan sturen.
Met dit in het achterhoofd wordt het decadente gevoel van personeel in huis hebben toch wat verminderd. En realiseer ik me hoezeer we het getroffen hebben met de mensen om ons heen! En zeker onze dada!
Zou jij kunnen wennen aan een nanny of huishoudster? En hoe zou jij ermee omgaan?
Het lijkt me wel wat hoor, juist om de redenen die jij noemt! Hier in Spanje is het echter net als in Nederland niet gebruikelijk (en niet betaalbaar ?). Maar mijn Boliviaanse vriend is er ook mee opgegroeid.
Haha, dan zal hij het wel missen ;-). Het heeft zo z’n voor- en nadelen.