Kleurenblind

Eerder deze maand was Sunny Bergman te gast bij De Wereld Draait Door. Ze zat aan tafel om haar nieuwste documentaire “Wit is ook een kleur” te bespreken, waarin ze zich richt op het (onbewuste) racisme onder blanke mensen. In haar onderzoek probeert ze antwoord te vinden op de vraag waarom veel (hogeropgeleide) blanke mensen zich verongelijkt voelen over racisme en witte privileges. En bovenal, slagen deze mensen erin om hun kinderen ‘kleurenblind’ op te voeden?

Bekijk hier het fragment met Sunny Bergman in de DWDD terug

Racisme onder kinderen

Tevens is er een experiment uitgevoerd met kinderen in de leeftijd van 4 tot 7 jaar. Kinderen die zich nog niet druk maken of hun antwoord wel sociaal wenselijk is. In de voorgelegde situatie krijgen de kinderen een vijftal kindjes te zien, variërend van pikzwart tot compleet wit en mogen ze aanwijzen wie zij denken dat het stoutste, liefste, slimste, lelijkste etc is.

Uit het experiment blijkt dat, ongeacht hun eigen huidskleur, ze grotendeels dezelfde keuzes maken. De lichte poppetjes krijgen de voorkeur boven de zwarte, die automatisch met ‘stout’ geassocieerd wordt. Hetzelfde resultaat geldt voor een proef waarbij de kinderen tussen een blanke en zwarte speelgoedpop mogen kiezen. Overigens zijn dergelijke experimenten in het verleden al vaker met kinderen gedaan. Al deze onderzoeken wijzen hetzelfde uit: de witte pop wordt stelselmatig boven de zwarte pop gesteld.

Het is boeiend en tegelijk ook confronterend. Zeker wanneer een meisje met een donkere huidskleur de voorkeur geeft aan een witte pop. En tegelijkertijd vragen we ons af: hoe zit het met onze kinderen? Natuurlijk, Lisan is nog wel erg jong. Hoewel ze nu een duidelijke voorkeur voor poppen in plaats van auto’s begint te ontwikkelen, maakt het haar eigenlijk niet uit wat ze in handen heeft. Maar wat zou Julian kiezen? Zou onze huidige situatie zijn kijk op etnische verschillen beïnvloeden?

Proef op de som

We besloten de proef op de som te nemen. Er werd een witte en een zwarte pop voor hem neergezet en we stelden vragen zoals in het filmpje gedaan werd. “Welke pop vind je het mooiste?” “Welke pop is stout?” “Welke pop is het slimste?” Na het zien van het interview met Sunny Bergman wist Julian ons met zijn antwoorden toch aardig te verrassen. Hij vond de donkere pop het liefste. En slimste. En mooiste. “Waarom dan?” “Omdat die een jurk aan heeft.” (De blanke pop droeg inderdaad ‘maar’ een pakje.) In tegenstelling tot de kinderen in Sunny’s onderzoek was in zijn geval de zwarte pop duidelijk favoriet. Maar opvallender nog, Julian leek het verschil in kleur niet eens te zien. Hij beoordeelde de poppen veel meer op andere uiterlijke kenmerken, zoals de kleding, de roze strikjes en het ‘echte’ haar.

Een paar dagen later herhaalden we de test nogmaals, ditmaal met een zwart en wit Nijntje. Eens kijken of hij nog steeds hetzelfde zou zeggen, nu er nog minder verschil in voorkomen was. Julian bleef echter onvermurwbaar. Zonder een spoor van twijfel koos hij weer in het voordeel van het zwarte popje.

Conclusie

Natuurlijk is de uitslag van ons eigen onderzoek niet bepaald waterdicht en zeker niet alleszeggend over hoe Julian omgaat met verschillen in huidskleur. Maar het is wel een aanwijzing dat hij er dwars doorheen kijkt. En zou ik het helemaal niet erg vinden als hij op dit gebied kleurenblind blijft!

Heb jij enig idee hoe jouw kinderen tegen etnische verschillen kijken? En hoe probeer jij hen zo goed mogelijk kleurenblind op te voeden?